Voorlichting over epileptische aanvallen aan zeer moeilijk lerende kinderen

Het Landelijk Werkverband Onderwijs en Epilepsie geeft regelmatig voorlichting over epilepsie aan uiteenlopende doelgroepen. Dit keer werd ik gevraagd om epilepsievoorlichting te geven aan zeer moeilijk lerende kinderen van dertien tot achttien jaar op het voortgezet speciaal onderwijs. Ik heb deze jongeren uitgelegd wat ze moeten doen als een van hun groepsgenoten een epileptische aanval krijgt.

Een klasgenoot met epilepsie

In de betreffende klas zit een leerling die heftige epileptische aanvallen kan krijgen. Bij elke aanval is het schrikken voor de medeleerlingen. Sommige leerlingen raken in paniek, omdat ze niet weten wat ze moeten doen. Door middel van een voorlichting hoopt men de medeleerlingen meer voor te bereiden op een aanval en hen gerust te stellen.

Voorlichting aan leerlingen op ZML-niveau

Mijn eigen ervaring uit het verleden, waarin ik jaren met deze doelgroep heb gewerkt, kwam goed van pas tijdens het geven van de voorlichting. Voorafgaand aan de voorlichting heb ik deskundigen geraadpleegd van De Berkenschutse, de school voor speciaal onderwijs waar ik werk. Zij hebben uitgelegd hoe iets het best gepresenteerd kan worden aan jongeren met een verstandelijk intelligentieniveau tussen de 40 en 65. 

Werkwijze voor de voorlichting

Door mijn eigen ervaring en de hulp van de deskundigen, kwam ik tot de volgende werkwijze voor de voorlichting:

• Om de voorlichting begrijpelijk te houden, heb ik mijn verhaal zo kort mogelijk gemaakt. Ik heb me beperkt tot de essentie wat de leerlingen moeten doen als iemand een grote aanval krijgt.
• Met behulp van een digitaal bord heb ik kernwoorden naar voren laten komen. Ik heb deze woorden benoemd en ik heb de leerlingen het na laten zeggen. Ook heb ik afbeeldingen gebruikt om de woorden te ondersteunen. Ik heb enkele filmpjes laten zien met epileptische aanvallen, die niet te heftig waren.
• Ik heb ook een aanval laten zien, door na te spelen hoe het er uit kan zien. Hierbij heb ik laten zien wat de leerlingen kunnen doen om te helpen, bijvoorbeeld:
  • proberen iemand rustig te ondersteunen zodra de aanval begint;
  • de persoon laten zitten of neerleggen;
  • daarna hulp halen bij een leerkracht of andere volwassene;
  • eventueel iets zachts (een jas, trui, kussentje of dekentje) pakken om onder zijn of haar hoofd te leggen, zodat diegene zijn of haar hoofd niet verwondt;
  • tafels en stoelen opzij zetten zodat degene met een aanval de ruimte heeft en zich niet kan bezeren;
  • armen en benen niet tegen houden maar los laten.
• Ik heb laten zien dat de leerkracht eventueel een neusspray kan toedienen, om de aanval te onderdrukken. Daarbij heb ik wel benadrukt dat de aanval meestal vanzelf weer overgaat.
• Ik heb uitgelegd dat de persoon in kwestie vaak nog wat moe is na een aanval en niet helemaal helder kan denken, maar dat hij of zij na een tijdje alles weer kan.

Succesvolle voorlichting

Ik hoop dat de medeleerlingen dankzij de voorlichting minder schrikken van een aanval én zelf ook een bijdrage kunnen leveren bij het begeleiden van de aanval. Aan de reacties te zien, bleken de leerlingen wel het een en ander van de uitleg opgestoken te hebben. Het leuke was dat de leerlingen mij als dank na afloop een lekkere appeltaart gaven, die ze tijdens de kookles hadden gemaakt.