Epilepsie en moeheid in de klas: wat je niet altijd ziet

Epilepsie is een van de meest voorkomende neurologische aandoeningen bij kinderen en jongeren. Vaak denken we bij epilepsie meteen aan zichtbare aanvallen, maar de dagelijkse impact gaat veel verder dan dat — vooral op school.

Epilepsie is méér dan een aanval 

Epilepsie kent vele gezichten. Sommige kinderen hebben zelden aanvallen, anderen dagelijks. Maar ook tussen de aanvallen door speelt de aandoening een grote rol. Denk aan:

• Moeheid 
• Concentratieproblemen
• Bijwerkingen van medicatie
• Prikkelgevoeligheid of overbelasting

Voor een leerling met epilepsie kan een schooldag aanvoelen als een marathon. Waar veel anderen relatief moeiteloos meedoen, moeten zij voortdurend schakelen: opletten, energie doseren en omgaan met angst voor een aanval. Soms is er ook sprake van onbegrip van de omgeving.

Moeheid als onzichtbare belemmering 

Moeheid bij kinderen met epilepsie wordt vaak onderschat. Die moeheid heeft meerdere oorzaken, zoals een verstoorde nachtrust door nachtelijke aanvallen of hersenactiviteit, bijwerkingen van medicijnen of de mentale belasting van steeds ‘aan’ staan en op je hoede zijn. Soms lijkt een leerling stil, afwezig of ongemotiveerd, maar zit daar simpelweg uitputting achter. De batterij is sneller leeg, terwijl de verwachtingen in de klas gelijk blijven.

Gevolgen voor schoolprestaties 

De gevolgen van deze moeheid kunnen groot zijn. Er is vaak sprake van gemiste toetsen en lessen. Een leerling kan een vertraagde informatieverwerking hebben en moeite hebben met concentreren of onthouden. Ook is er vaak onzekerheid over het eigen kunnen. Dit kan leiden tot achterstanden, doubleren of zelfs schooluitval. Maar misschien nog ingrijpender: het gevoel dat je steeds tekortschiet of niet wordt begrepen.

Door oog te hebben voor wat er niet zichtbaar is, creëren we een schoolomgeving waarin álle leerlingen kunnen groeien — op hun eigen tempo en binnen hun eigen grenzen.

Wat helpt? 

Begrip en aanpassingen zijn sleutelwoorden. Leerlingen met epilepsie hebben vaak veel veerkracht, maar hebben ook steun nodig van hun omgeving. Dit kan helpen:

• Flexibele toetsmomenten en rustpauzes
• Aangepaste dagindeling of verkorte dagen
• Een prikkelarme ruimte om te herstellen
• Goede communicatie tussen ouders, school en zorgverleners
• Weten wat te doen bij een aanval (door het hele schoolteam)

Ook belangrijk: luisteren naar het kind zelf. Wat werkt wel? Wat kost energie? Wat geeft vertrouwen?

Samen vooruit 

Epilepsie hoeft geen onoverkomelijke belemmering te zijn voor leren en ontwikkeling, maar vraagt wel maatwerk. Door oog te hebben voor wat er niet zichtbaar is, creëren we een schoolomgeving waarin álle leerlingen kunnen groeien — op hun eigen tempo en binnen hun eigen grenzen.